Cumhuriyet Halk Partisi İntihap Mahali Raporlarına Göre Urfa'da Siyasi, Sosyal ve Ekonomik Hayat (1944-1948)

Abstract

Cumhuriyet Halk Partisi Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşunda ve şekillenmesinde etkin rol oynayan bir partidir. Bu parti 27 yıllık tek parti iktidarı süresince halkla olan etkileşimini ve kendi parti örgütünü diri tutmak amacıyla sorunları yerinde tespit ederek, çözüm üretmek için farklı mekanizmalar geliştirmiştir. Bu mekanizmalardan biri Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği’ne gönderilmek üzere her vilayet için hazırlanan raporlardır. Raporlarda parti görevlileri seçim bölgeleri ile ilgili dönemsel olarak sosyal, ekonomik, kültürel, siyasi ve idari durum hakkında gözlemlerini, tespitlerini, halkın ve bölgenin taleplerini, ihtiyaçlarını, şikâyetlerini olumlu ve olumsuz açıdan ifade etmişlerdir. Bu çalışma 1944-1948 yılları arasında Urfa’da CHP’nin parti örgütlenmesinin ne seviyede olduğunu ve halkın yaşam koşulları ile ilgilidir. Bu araştırmada, Urfa milletvekilleri ve teşkilatı tarafından hazırlanan raporlardaki bilgiler arşiv belgeleri ışığında ortaya konulmuştur.

The Republican People’s Party (CHP) is a party that has played an active role in the foundation and formation of the Republic of Turkey. This party, in order to keep its interaction with people and its own party organization alive during its 27-year period of single-party government, developed various mechanisms to pinpoint problems locally and generate solutions to them. One of these mechanisms is the reports prepared for each city to be sent to the Office of the Secretary General of the Republican People’s Party. In the reports the party officials expressed their observations and evaluations about the social, economic, cultural, political, and administrative circumstances of their electoral areas and the local people’s demands, needs, and complaints both positively and negatively. This paper aims to examine the party organization of the CHP and the living conditions of the people in Urfa in the period between 1944-1948. In this respect, important information in the reports written by the Urfa members of parliament is revealed and discussed in the light of the archive documents