Muş merkez ağzı söz varlığı

Abstract

Bu çalışma, Muş merkez ağzının söz varlığını ortaya koyan bir ağız sözlüğü çalışmasıdır. Çalışmanın temelini Muş merkez ağız bölgesinin söz varlığını temsil eden kelimeler oluşturur. Çalışmada Muş merkez ağzının söz varlığındaki adlar tematik düzene göre araç-gereç, giyim-kuşam-süslenme, hayvan adları, meslekler ile ilgili adlar, tarım ile ilgili adlar, yapı ile ilgili adlar, yiyecek-içecek ile ilgili adlar olmak üzere yedi ana başlık altında incelenmiş ve esas olarak ses ve anlam açısından ölçünlü dilde bulunmayan sözcüklere yer verilmiştir. Tespit edilen sözcükler de kendi içinde alfabetik sıraya göre dizilmiş ve il bağlamındaki anlamları yazılmıştır. Muş merkez ağzının ses zenginliğini yansıtmak amacıyla araştırmadaki kelimeler çeviri yazı işaretleri kullanılarak yazıya geçirilmiş, ünlü ve ünsüzlerin belirleyici nitelikteki ara sesleri ayrıntılı bir şekilde verilmiştir. Elde edilen veriler sonuç kısmında değerlendirilmiştir. Özel amaçla yapılan bir söz varlığı araştırması olan bu çalışmanın amacı da Muş merkez ağzına özgü kelimeleri tespit edip örnek cümlelerle destekleyerek Derleme Sözlüğü'ne ve Türkiye Türkçesi ağız araştırmalarına katkı sağlamaktır. Anahtar Sözcükler: Türk Dili, Muş Merkez Ağzı, Söz Varlığı, Ağız Sözlüğü, Sözcük, Ses Bilgisi, DerlemeThis study is a dialect dictionary study that reveals the vocabulary of the dialect of Muş city centre. The basis of the study is composed of the words that represent the vocabulary of the dialect of Muş region. In the study, the names in the vocabulary of the dialect of Muş city centre were examined under seven main headings according to the thematic order: Tools-equipment, clothing-equipment-ornamentation, animal names, occupations-related names, agriculture-related names, building-related names, food and beveraga names and mainly words that are not found in the standard language in terms of sound and meaning are included. The identified words were also arranged in alphabetical order within themselves and their meanings in the context of the province were written. In order to reflect the sound richness of the dialect of Muş city centre, the words in the research were written using transliteration signs, and the distinctive intermediate sounds of vowels and consonants were given in detail. The data obtained were evaluated in the conclusion part. The aim of this study, which is vocabulary research with a special purpose, is to contribute to the Compilation Dictionary and to the dialect researches of Turkish in Turkey by identifying the words specific to the dialect of Muş city centre and supporting them with sample sentences. Key Words: Turkish Language, the Dialect of Muş City Centre, Vocabulary, Dialect Dictionary, Word, Phonology, Compilation