Malikilerin İmam Şâfiî Eleştirisi: İbnü'l-Lebbâd'ın "Kitabu'r-Redd Ala'ş-Şafiî” Adlı Kitap Örneğinde

Abstract

When looked at Islamic law history, many different sects and different views are seen within the same sect. These disputes are attribute to different methods applied by the sects, and Faqihs’ abilities to reveal meaning. The emerging different view owners resorted to debate and criticism to support their own views and refute counter views. Accordingly, the Faqihs wrote rebuttals. Such criticisms occurred among sects. Investigating classical period, we see many Mâliki scholars criticized Imam Shafii (d. 204/820). Ibn Al-Lebbad Al-Qayrevani is one of them (d. 333/944). Ibn Al-Lebbad criticizes Imam Shafii on many issues, and compares Imam Mâlik’s (d. 179/795) and Imam Shafii’s views. This research studies the criticized subjects, style and criticism method of Imam Shafi’î by Ibn Al-Lebbâdİslam hukuk tarihine bakıldığında birbirinden farklı birçok mezhebin ve dahası aynı mezhep içerisinde bile farklılaşan görüşlerin varlığı görülmüştür. Bu ihtilaflar mezheplerin başvurdukları usûl, takip ettikleri yöntemlerindeki farklılık ve fakihlerin istinbat edebilme kabiliyetine bağlanabilir. Ortaya çıkan farklı görüşlerin sahipleri kendi görüşlerini desteklemek ve karşı taraftakinin görüşünü çürütmek için cedel ve eleştiriye başvurmuşlardır. Bunun neticesinde fakihler, birbirlerinin aleyhine reddiyeler yazmışlardır. Bu gibi eleştiriler daha çok mezhepler arasında meydana gelmiştir. Klasik dönem araştırıldığında birçok Mâlikî âlimin İmam Şâfiî’yi (ö. 204/820) eleştirdiği görülecektir. Bunlardan biri de İbnü’l-Lebbâd el-Kayrevânî’dir (ö. 333/944). Birçok konuda İmam Şâfiî’yi eleştiren İbnü’l-Lebbâd, İmam Şafii’yi eleştirdiği konularda İmam Mâlik (ö. 179/795) ile İmam Şafii’nin görüşlerini mukayeseli bir şekilde ele almıştır. Çalışmada İbnü’l-Lebbâd’ın İmam Şafii’yi eleştirdiği konular, eleştiri üslubu ve yöntemi incelenmiştir.