Peyami Safa'da Medeniyet ve Kadin Unsuru

Abstract

Aydinlanma çaginin basladigi yüzyildan Peyami Safa’nin yasadigi 20.yüzyila kadar felsefe, siyaset, sosyal ve edebiyat alanlarinda büyük degisimler yasanmistir. Avrupa’nin düsün ve teknik anlamdaki ilerleyisi ile beraber Dogulu devletleriyle arasinda modernlesmeye dayali büyük mesafeler ortaya çikmistir. Bu zaman zarfinda Osmanli Devleti modernlesme gelismelerinin gerisinde kalmamak için birçok sahada yenilesme hamlelerini gerçeklestirmistir. Ancak Avrupa’daki düsün ve tekniki gelismeler Bati medeniyetini olgunlastirmistir. Avrupa’daki bu basarinin arkasinda her sahada yetkin kadrolarin özverili çalismalarinin katkilari bulunmaktaydi. Ancak Osmanlida böylesi yetkin kadrolarin varligindan söz etmek biraz naifçe kaçmaktadir. Osmanli mirasi üzerinde insa olunan Cumhuriyet döneminde rejim birçok sahada özverili, çagdas ve inkilabin ilkelerine bagli kadrolarin ortaya çikmasina imkân saglamaya çalismistir. Safa, Osmanli’dan Cumhuriyet’e devamlilik ve kopuslarin vukua geldigi bir asra sahitlik etmekteydi. Edebiyati’n yani sira düsün hayati ile alakali fikirleri olmustur. Bu çalismada Peyami Safa’nin Cumhuriyet rejiminin çagdaslasmaci inkilaplarinin gerçeklestigi bir süreçte Safa’nin medeniyet ve kadin kavramlarina yaklasimi ele alinmistir. Ayrica medeniyet kavraminin Peyami Safa’nin düsün dünyasina nasil etki ettigi ve medeniyet ile kadin kavramlari arasinda nasil bir bag kurdugu eserleri göz önüne alinarak incelenmistir.