Sağlık Harcamalarının Sağlık Sonuçlarına Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile Analizi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, OECD sağlık harcamalarının sağlık sonuçlarına etkisinin yapısal eşitlik modeli ile analiz edilmesidir. Bu amaçla, oluşturulan modelde, hekim, hemşire, bilgisayarlı tomografi ve hastane yatak sayılarının sağlık harcamalarına ve sağlık harcamalarının ise yaşam süresi ve bebek ölümlerine olan etkisi tespit edilmiştir. Araştırmada kullanılan veriler, “OECD Health Statistics 2019” yıllık veri tabanından alınmış, SPSS Versiyon 24 ve AMOS Versiyon 23 programı kullanılarak yapısal eşitlik modellesi yol (path) analizi ile test edilmiştir. Araştırma 35 OECD ülkesine ait veriler kullanılarak yapılmıştır. Oluşturulan modelin sonucuna göre, hemşire sayısı sağlık harcamalarını pozitif olarak etkilemektedir (0,70). Sağlık harcamaları yaşam süresini pozitif (0,47); bebek ölüm oranını negatif olarak etkilemektedir (-0,58). Hekim sayısı ve bilgisayarlı tomografi sayısı sağlık harcamasını pozitif etkilemekle beraber bu etki istatistiki olarak anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Hastane yatak sayısının sağlık harcaması üzerinde etkisi ise negatif olmakla beraber anlamlı değildir (-0,06). Araştırma sonucuna göre sağlık harcamaları ile ortalama yaşam süresi ve bebek ölüm oranı arsında kuvvetli bir ilişki söz konusudur. Sağlık harcamasının artması sağlık sonuçlarını olumlu yönde etkilediğinden, ülkelerin sağlık hizmetlerine yeterince finansal kaynak tahsis etmesi önerilmektedir.The aim of this research is to analyse the impact of OECD health expenditures on health outcomes by using structural equality model. In this model, the effect of physician, nurse, computed tomography and hospital bed numbers on health expenditures and health expenditures on life expectancy and infant mortality were determined. The data used in the study were taken from the OECD Health Statistics 2019 annual database and tested with structural equation modelling path analysis using SPSS Version 24 and AMOS Version 23 program. The study was conducted using data from 35 OECD countries. According to the model, the number of nurses positively affects health expenditures (0.70). Health expenditures were positive for life expectancy (0.47); Infant mortality rate negatively affects (-0.58). Although the number of physicians and the number of computed tomography positively affected health expenditures, this effect was not statistically significant. The effect of the number of hospital beds on health expenditures is negative but not significant (-0.06). According to the results of the research, there is a strong relationship between health expenditures and mean life expectancy and infant mortality rate. It is recommended that countries allocate sufficient financial resources to health services, as increased health spending positively affects health outcomes.