Zayenda civakî û di civaka Kurdan de rewşa jinan (wek mînak xwendekarên zanîngehê yên jin)

Abstract

Bu çalışmada, Kürt kadınları ve onların Kürt toplumundaki yeri üzerinde durulmuştur. Çalışma, toplumsal cinsiyet konusu baz alınarak hazırlanmıştır. Kürt kadınları, içinde bulundukları toplumda nasıl bir konuma sahipler? Kürt toplumunun kadına bakışı nasıldır? Cinsiyetin Kürt kadın, erkek ve onların toplumdaki rolleri üzerinde ne gibi bir etkisi vardır? Kürt aile yapısında cinsiyetler arası nasıl bir iş bölümü vardır? Bu ve buna benzer sorular üzerinde durulmuş, çalışma boyunca bu sorulara cevap bulunması için gayret gösterilmiştir. Çalışma için, nitel araştırma yöntemi ve bu yöntemin tekniklerinden görüşme tekniği seçilmiş, bu teknikle üniversiteli Kürt kadın öğrencilerle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerin gerçekleştirilmesi için önceden hazırlanan sorular kadınlara yöneltilmiş, kadınlar tarafından verilen cevaplar titiz bir şekilde kaydedilmiştir. Saha çalışmasından elde edilen bulgular ışığında, Kürt kadınlarının içinde bulundukları toplumda nasıl bir konuma sahip oldukları, ne gibi rol ve sorumluluklar yüklendikleri ve ne tür ayrımcılığa maruz kaldıkları analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma, giriş, sonuç ve kaynakça haricinde, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, toplumsal cinsiyetin temel kavramları, feminizmle olan ilişkisi ve inşa edildiği kurumlar ayrıntılı bir şekilde anlatılmaya çalışılmaktadır. İkinci bölümde toplumsal cinsiyetin din ile olan ilişkisi ve sekülerizm kavramı üzerinde durulmaktadır. Üçüncü bölümde ise saha çalışmasından elde edilen bulgular geniş bir çerçevede tartışılarak gerekli değerlendirmeler yapılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kadın, Kürt Kadını, Toplum, Toplumsal Cinsiyet, AtaerkillikThis study focuses on Kurdish women and their place in Kurdish society. The study was prepared based on the issue of gender. What kind of position do Kurdish women have in the society they live in? What is the Kurdish society's view of women? What impact does gender have on Kurdish men and women and their roles in society? What kind of division of labor exists between genders in the Kurdish family structure? These and similar questions were focused on, and efforts were made to find answers to these questions throughout the study. For the study, the interview method was chosen from qualitative research methods and interviews were conducted with Kurdish female university students. Pre-prepared questions for the interviews were asked to the women, and the answers given by the women were meticulously recorded. In the light of the findings obtained from the field study, it was tried to analyze what kind of position Kurdish women have in the society they live in, what roles and responsibilities they undertake, and what kind of discrimination they are exposed to. This study consists of three parts, except introduction, conclusion and bibliography. In the first part, the basic concepts of gender, its relationship with feminism and the institutions in which it is built are explained in detail. The second part focuses on the relationship between gender and religion and the concept of secularism. In the third chapter, the findings obtained from the field study are discussed in a broad framework and necessary evaluations are made. Key Words: Woman, Kurdish Woman, Society, Gender, Patriarchy Di vê xebatê de, li ser jinên Kurd û rewşa wan a nav civakê hatiye sekinandin. Xebat ji perspektîfa zayenda civakî hatiye amedekirin. Jin, di nava civaka xwe de xwediyê cihekî çawa ne? Nêrîna civaka Kurd a li hemberî jinan çawa ye? Bandora zayendê li ser jin û mêrên Kurd û li ser rolên wan ên civakî bi çi awayî ye? Di malbatên Kurdan de, di navbera zayendan de hevpariya kar bi çi rengî pêk hatiye? Li ser van pirsan û pirsên wek van hatine sekinandin û di nava xebatê de ji bo bersivdayîna van pirsan hewl hatiye dayîn. Ji bo pêkanîna armanca xebatê, rêbaza kalîtatîv û teknîka hevpeyvînê hatiye bikaranîn, bi vê teknîkê ve, bi jinên Kurd ên xwendakarên zanîngehê re hevpeyvîn hatine çêkirin. Di van hevpeyvînan de, pirsên ku di pêşiyê de ji bo hevpeyvînan hatine amadekirin, ji van jinan hatine pirsîn û bersivên ku hatine dayîn bi awayekî rêk û pêk hatine qeydkirin. Li gor bidestxistinên ji xebata sehayî, heta ji dest hatiye rewşa jinên Kurd ên nav civakê, rol û berpirsiyariyên wan û mexdûriyeta wan a ji ber cihêkariyê hatine analîz kirin. Ev xebat, ji xeynî destpêk, encam û çavkaniyan, ji sê beşan pêk tê. Di beşa yekem de li ser têgehên zayenda civakî, li ser têkiliya wê û fêmînîzmê hatiye sekinandin û qadên ku ev têgeh tê de tê înşakirin bi awayekî hûrgilî hatine ragihandin. Di beşa duyem de, behsa têkiliya zayenda civakî û dîn hatiye kirin û li ser têgeha sekulerîzmê hatiye rawestin. Di beşa sêyem de jî bidestxistinên ji xebata sehayî bi awayekî berfireh hatine nîqaşkirin û li ser van bidestxistinan nirxandin hatine kirin. Peyvên Sereke: Jin, Jinên Kurd, Civak, Zayenda Civakî, Pederşahî