Davranışsal İktisat Politikaları Perspektifinden Türkiye’de Zorunlu Deprem Sigortası Sistemi

Abstract

İktisadi olayları matematiksel formüllerle çözümlemeye çalışan ana akım iktisat teorisi, bireyi merkezine aldığı analizlerinde, ekonominin niceliksel yöntem ve aksiyomlarla çözümlenebileceği varsayımıyla hareket etmektedir. Bu tür bir yaklaşım analizleri basitleştirme noktasında literatüre katkı sunsa da psikoloji ve iktisat arasındaki etkileşimi göz ardı etmesi teorinin zayıflamasına neden olmaktadır. Bu eksikliği gidermeyi amaçlayan davranışsal iktisat, matematiksel ispatı reddetmemekle birlikte beşerî ilişkilerin yer aldığı tüm analizlerde sosyal, kültürel, kurumsal ve psikolojik faktörlerin de dikkate alınması gerektiğini savunmaktadır. Söz konusu gereklilikten hareketle hazırlanan bu makale tüketici davranışlarıyla şekillenen sigortacılık sektörünü ve doğal afet sigortalarını, davranışsal iktisat perspektifiyle irdelemekte ve bu bağlamda düşük talep sorununa yönelik politik ve çözümleyici öneriler getirmektedir. Çalışma bulguları; doğal afet sigortasına ilişkin düşük talep sorununun çözümü için bireylerin sigorta sözleşmelerinin zorunlu ve çok yılı kapsayacak şekilde yapılmasının, sigorta yaptırmayanların kamu hizmetlerine erişimlerinin engellenmesinin ve betimleyici sosyal normlar şeklinde paternalist liberal politikalardan yararlanarak davranışsal yanlılık sorunlarının azaltılmasının faydalı olacağını göstermiştir.